İnternetten alışverişlerde tüketicilerin sahip oldukları bazı haklar bulunuyor. Online alışveriş yapan tüketicilerin bu hakları bilmeleri gerekiyor; çünkü bu hakların bilinmemesi durumunda, herhangi bir sorunla karşılaşıldığında tüketiciler neler yapabileceklerini bilmiyorlar.
Türkiye e-ticaret sektörü son 3 yıldır bir gelişme gösterse de tüketici hakları konusunda halen sorunlar yaşanabiliyor. Yeni gelen e-ticaret yönetmeliği, e-ticaret şirketlerine bazı zorunluluklar getirdi. Bunların zorunlulukların yanı sıra tüketicilere de bir takım haklar sağlanıyor. Bu yazıda da tüketicilerin internetten alışverişlerdeki haklarını ele alacağız.
Cayma (iade) hakkı
Online alışveriş yapan tüketicilerin internetteki en önemli haklarından biri şüphesiz cayma, yani iade hakkı. Yönetmelikte yer alan 7. maddeye göre internetten satın alınan ürünler 14 gün içinde koşulsuz iade edilebiliyor. Bu 14 günlük süreç, ürün kullanıcının eline ulaştıktan sonra başlar. Bu nedenle memnun kalmadığınız ya da geri göndermek istediğiniz ürünleri 14 gün içinde ilgili firmaya gönderebilirsiniz.
Kargo teslimatında tüketici hakları
Kargo teslimatı, internetten alışverişlerde en çok sıkıntıların meydana geldiği anlardan biri. Henüz halen bu konuda tam bir yönetmelik tasarlanmamış olsa da tüketicilerin bu aşamada bazı hakları bulunuyor.
Tüketiciler, kargo teslimatı sırasında ürünleri açarak kontrol etmeli ve hasarlı ya da eksik bir ürün varsa, kargoyu teslim almamalılar. Böyle bir durumda kargo görevlisine “Hasar Tespit Tutanağı” hazırlatma hakkına sahipsiniz.
Bunun yanı sıra ürünün faturası kargo ile beraber gelmemişse ürünü almamanız gerekiyor. Aksi takdirde bir sorunla karşılaşıldığında ürünü iade edemeyebilirsiniz. Satıcı firma herhangi bir sorunla karşılaşıldığında ürünün faturasını da görmek isteyecektir ve bu nedenle de kargo teslimatı sırasında ürünün faturasını da kontrol etmelisiniz.
Satıcıdan iletişim bilgisi alma hakkı
Yeni yönetmelikle beraber e-ticaret siteleri iletişim bilgilerini vermeleri zorunlu tutulmuştur. Bu nedenle de tüketici olarak internetten alışveriş yapacağınız firmanın iletişim bilgilerini talep etme hakkınız bulunuyor. Bunu yerine getirmeyen firmalardan alışveriş yapmak, sizin için sorun yaşatabilir. Bu nedenle bu bilgilerin eksiksiz olarak sizinle paylaşıldığından emin olmalısınız.
Garanti belgesi talep etme hakkı
Satın aldığınız ürünlerin garanti belgelerini de satıcı firmadan talep etme hakkınız bulunuyor. Ürünün satın alımı sırasında, satış sözleşmesinde bu ürünlerin garanti belgelerinin de burada yer alması gerekiyor. Böylelikle bir sorunla karşılaşıldığında tüketici, kiminle muhattap olabileceğini biliyor.
Ayıplı ürün veya hizmet
İnternet üzerinden satılan ürünler ve verilen bilgiler, tüketiciye gönderilen ürünle örtüşmüyorsa satılan ürün ayıplı ürün veya hizmet olarak değerlendirilir. Bu ürünler “açık ayıp” ve “gizli ayıp” olmak üzere ikiye ayrılır.
Açık ayıp, tüketiciye gelen üründe gözle görülür bir hasar ya da farklılık varsa ortaya çıkan durumlardır. Bu durumlarda tüketiciler, yaşadıkları sorunu 30 gün içinde satıcı firmaya iletmek zorundalar. Bu süreç içerisinde satıcıya bilgi verilmediği durumlarda, tüketici ayıplı ürünü kabul etmiş olur.
Satıcı firmaya bildirildikten sonra, şirket aynı ürünü göndermek, yenisi ile değiştirmek ya da hediye çeki veya indirim sunmakla yükümlüdür. Böyle bir durumla karşılaşıldığında tüketici yukarıdakilerden sadece bir tanesini talep edebilir.
Gizli ayıp ise ilk anda fark edilmeyen ve kullanım sırasında meydana gelen sorunların sebep olduğu durumlar olarak değerlendirilir. Böyle bir durumda ürün 2 yıl içinde satıcıya bildirilmelidir. Bu süreç içerisinde belirtilmeyen ürünleri, tüketiciler kabul etmiş olurlar.
Ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesi
Ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmesi, tüm e-ticaret şirketlerinin tüketicilere sunmakla yükümlü olduğu belgelerdir. Bu belgelerin bulunmaması halinde bu e-ticaret sitelerinden alışveriş yapılmaması gerekmektedir. Bu belgelerin yokluğu Tüketici Hukuk’una aykırı olarak düşmektedir.
Ön bilgilendirme formu kredi kartı ile ödeme aşamasında tüketicinin okuyup, sayfadaki kutucuğun işaretlenmesiyle onaylanır; ancak şirketlerin bu formları 3 yıl boyunca tüketicinin erişebileceği şekilde saklaması gerekmektedir. Aynı şekilde mesafeli satış sözleşmeleri de 3 yıl boyunca saklanmalıdır.
Devamlı olarak internetten alışveriş yapanlar bu sözleşmelere aşina olabilirler; ancak yine de alışverişlerinizi yapmadan önce bu sözleşmelere göz atmak ve doğrulundan emin olmak gerekir.
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti
Tüketiciler, satıcı firma ile yaptıkları görüşmelerden olumlu sonuç alamazlarsa Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne başvurabilirler. Bu heyet ortadaki sorunları değerlendirerek bir sonuca varma yetkisine sahiptir. Bu heyete başvurmadaki alt sınır 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren 1191,52 TL olarak belirlenmiştir. Üst sınır ise 3110,58 TL’dir. Bu meblağın üstündeki durumlarda tüketiciler doğrudan Tüketici Mahkemeleri’ne başvurabilirler.
[snippet slug=”blog-content-action” /]
[snippet slug=”en-cok-okunan-yazilar” /]
